Της Θεσσαλονίκης το Λιμάνι: Από λιμάνι επαρχίας σε διεθνή κόμβο

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Δήμος Θεσσαλονίκης διοργάνωσε συνάντηση των φορέων της πόλης με μοναδικό ερώτημα την παραχώρηση του πρώτου προβλήτα του λιμανιού στην πόλη της Θεσσαλονίκης για την ανάπτυξη πολιτιστικών δράσεων. Τόσο ο Δήμαρχος της πόλης όσο και οι παραγωγικοί φορείς δεν έθεσαν σε αμφισβήτηση την διαδικασία παραχώρησης.

Συμμετείχα στην  συνάντηση ως εκπρόσωπος του ΑΠΘ. Επειδή το ερώτημα ήταν ένα και μοναδικό και δεν αφορούσε την παραχώρηση ή μη, οι προτάσεις που κατέθεσα αφορούσαν τις ενέργειες που θα μπορούσε να κάνει ο Δήμος Θεσσαλονίκης ώστε να εξασφαλιστεί η παραχώρηση του πρώτου προβλήτα. Συνοπτικά αναφέρω: α) επειδή το θέμα είναι πολιτικό απαιτείται συνάντηση του Δημάρχου με τον Πρωθυπουργό και εφαρμογή του μοντέλου της Δραπετσώνας κατά την παραχώρηση του ΟΛΠ , β) συνάντηση του Δημάρχου με τους ενδιαφερόμενους επενδυτές για την παραχώρηση εκ μέρους τους του πρώτου προβλήτα στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Σημείωσα ότι η ανάπτυξη πολιτιστικών δράσεων στον πρώτο προβλήτα θα προσφέρει αξία στην επένδυση του παρόχου ειδικά στον κλάδο της κρουαζιέρας.

Ως αναπληρωτής πρύτανη του ΑΠΘ δεν θα ήταν σωστό να πάρω θέση στο θέμα της παραχώρησης του ΟΛΘ, αφενός μεν διότι δεν αποτελούσε μέρος του ερωτήματος που έθεσε ο Δήμαρχος και αφετέρου δεν μπορούσα να δεσμεύσω το ΑΠΘ με μια θέση που ενδεχομένως στην Σύγκλητο να υπήρχαν διαφωνίες. Στο παρόν άρθρο ως καθηγητής οικονομικών παίρνω συγκεκριμένη θέση, όπως εξάλλου έκανα και στο παρελθόν όσον αφορά τον ρόλο του λιμανιού στην πόλη.

Η επιστημονική μου θέση είναι ότι η λειτουργία του λιμανιού εκ μέρους του δημοσίου δεν απέδωσε και δεν μπορεί  να αποδώσει στην εποχή του εντόνου ανταγωνισμού και της παγκοσμιοποίησης. Στην συνάντηση ακούστηκαν, κυρίως από κομματικούς εκπροσώπους της αριστεράς τα γνωστά τετριμμένα για τον δημόσιο χαρακτήρα, λιμάνι στην υπηρεσία του λαού, κλπ. Το ερώτημα είναι πως θα επιτύχει το λιμάνι αυτήν την εποχή με δημόσια διοίκηση. Δηλαδή, θα υπάρξει ένας από μηχανής θεός που θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του λιμανιού; Και όλα αυτά τα χρόνια τι κατάφερε το δημόσιο; Τα στοιχεία, όπως δημοσιεύονται στα δελτία του ΟΛΘ, είναι απογοητευτικά. Ακόμη και κατά το έτος 2007 οπότε σημειώθηκε το ανώτερο επίπεδο εργασιών  το λιμάνι λειτούργησε με υποδυναμικότητα στην διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων. Δεν αναφέρομαι στην επέκταση του έκτου προβλήτα που ακούω από την  εποχή του 1980! Εδώ και δεκαετίες ποιος  εμπόδιζε την επένδυση, όταν δεν υπήρχε καν στο μυαλό η παραχώρηση ούτε ως ιδέα.

Το κάθε λιμάνι παίζει έναν και μοναδικό ρόλο. Την διακίνηση εμπορευμάτων και ανθρώπων. Τελεία.  Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η διακίνηση τόσο μεγαλύτερα τα έσοδα, τόσο περισσότερες θέσεις εργασίας, τόσο μεγαλύτερο εισόδημα για την πόλη και την χώρα.  Ας δουμε τα δεδομένα. Το 2015 εργάστηκαν στο λιμάνι 360 εργαζόμενοι. Σύμφωνα με την μελέτη για το λιμάνι, η δυναμικότητα του θα υπερδιπλασιαστεί και θα ανέλθει στα 1,5 εκατομμύρια εμπορευματοκιβώτια (να σημειώσουμε εδώ ότι το επενδυτικό σχέδιο του ανάδοχου του προηγούμενου διαγωνισμού πρότεινε δυναμικότητα 2 εκατομμυρίων εμπορευματοκιβωτίων-γιατί η τωρινή πρόταση έχει μειώσει την δυναμικότητα;). Με το προηγούμενο επενδυτικό πρόγραμμα ο αριθμός άμεσων θέσεων εργασίας θα ανέρχονταν στους 800 εργαζομένους και οι θέσεις σε συνεργαζόμενες με το λιμάνι επιχειρήσεις στις 2.500 θέσεις. Εάν δε λάβουμε υπόψη μας έναν μέσο πολλαπλασιαστή  εργασίας,  η κάθε θέση εργασίας από τις  3300 δημιουργεί επιπλέον 5-10 θέσεις έμμεσες θέσεις. Δηλαδή, στην πλήρη δυναμικότητα του το λιμάνι θα συντηρεί 17-30 χιλιάδες θέσεις εργασίας! Επιπλέον, με την παραχώρηση στην ιδιωτική εταιρεία θα εγκατασταθούν στην Θεσσαλονίκη εταιρείες παραγωγής που θα συνεργάζονται με το λιμάνι, όπως συνέβη στον Πειραιά με τις επιχειρήσεις που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή λόγω της Cosco.

Συνεπώς, εάν λάβουμε υπόψη τα οικονομικά και κοινωνικά μεγέθη από την μέχρι τώρα πορεία του λιμανιού και το μέλλον, έτσι όπως διαγράφεται λόγω της παραχώρησης σε εταιρεία διαχείρισης λιμανιών, τότε η πλέον φιλολαϊκή πολιτική είναι αυτή της παραχώρησης.  Τότε γιατί αντιδρά η αριστερά και οι εργαζόμενοι; Δεν μπορώ να απαντήσω για τους  εργαζόμενους. Για την αριστερά ας αναλογισθούν τον Engels για τον ρόλο του  δημοσίου και των δημοσίων υπαλλήλων  σε καθεστώς καπιταλισμού.

Συμπερασματικά, ως καθηγητής οικονομικών, και επειδή με ενδιαφέρει να δημιουργηθούν πραγματικές θέσεις εργασίας, θεωρώ  ότι θα ήταν αρνητική εξέλιξη για το μέλλον της πόλης η αποτυχία της παραχώρησης. Ταυτόχρονα, θα ήταν προς το συμφέρον τόσο του επενδυτή όσο και της πόλης η παραχώρηση της χρήσης του πρώτου προβλήτα στην πόλη. Η συνέργεια αυτή θα προσφέρει οφέλη σε όλους.