Τρίτη 17 Μαΐου 2011

Ζάππειο 2: Ενας προβληματισμός


Ο πρόεδρος της ΝΔ κ. Α. Σαμαράς ανακοίνωσε την δεύτερη συνέχεια των προτάσεων για την έξοδο της χώρας από την κρίση (ελπίζω να μην ακολουθήσει την ταινία Star trek!). Μια από τις βασικές προτάσεις είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών και η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων. Σύμφωνα με τον κ. Σαμαρά, αυτή η πολίτική θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής – εισοδήματος. Στην μακροοικονομική θεωρία αυτή η αύξηση θα προέλθει μέσω της αύξησης της ζήτησης ( κατανάλωση και επένδυση) καθώς το διαθέσιμο εισόδημα των οικονομικών υποκειμένων θα αυξηθεί μετά την μείωση των φόρων, ενώ ταυτόχρονα θα αυξηθεί και το τρίτο μέρος της συνολικής ζήτησης, η δημόσια ζήτηση μέσω της αύξησης των δημοσίων επενδύσεων. Για να υπάρξει όμως αυτό το αποτέλεσμα ειδικά με την μείωση των φορολογικών συντελεστών, οι προτείνοντες, άρρητα, υποθέτουν ότι η αυτόνομη κατανάλωση και επένδυση παραμένουν σταθερές ενώ και η νομισματική πολιτική που ασκείται από την ΕΚΤ θα παραμένει αμετάβλητη. Ως αυτόνομη κατανάλωση και επένδυση ορίζουμε το μέρος εκείνο που δεν εξαρτάται από το εισόδημα αλλά από άλλους παράγοντες όπως πχ προσδοκίες. Είναι όμως σωστή αυτή η υπόθεση υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην είναι σωστή και το αυτόνομο τμήμα της κατανάλωσης και της επένδυσης να μειωθεί μετριάζοντας ή ακόμη και εξουδετερώνοντας  την θετική επίδραση της μείωσης των φόρων στο διαθέσιμο εισόδημα.
Εξηγούμαι:
Ας εξετάσουμε έναν τυπικό καταναλωτή ή επενδυτή που βλέπει ότι μειώνονται οι φόροι σήμερα. Η αντίδραση τους υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν να δαπανήσουν το εξοικονομούμενο πόσο στην κατανάλωση ή στην επένδυση. Σήμερα, όμως, που η χώρα βρίσκεται σε βαθύτατη κρίση με το δημόσιο χρέος να έχει εκτοξευθεί, η σκέψη που θα έκαναν οι παραπάνω είναι να μην δαπανήσουν αυτά τα χρήματα, αλλά να τα αποταμιεύσουν διότι θα είναι σφόδρα πιθανόν σε ένα, δυο ή τρία χρόνια, λόγω της κατάστασης, το κράτος να αυξήσει ξανά τους φόρους για να καλύψει τα μελλοντικά ελλείμματα. Στα οικονομικά αυτή η συμπεριφορά ονομάζεται Ρικαρδιανή ισοδυναμία (Ricardian equivalence). είναι πιθανή αυτή η συμπεριφορά; Μάλλον ναι. Άρα, η αποδοτικότητα του μέτρου της μείωσης των φορολογικών συντελεστών δεν φαίνεται να είναι για την επόμενη περίοδο τόση όση τουλάχιστον προσδοκά ο κ. Σαμαράς.
Για την δεύτερη υπόθεση της σταθερότητας της νομισματικής πολιτικής, δεν χρειάζεται να αναφερθούμε καθώς ήδη η ΕΚΤ δείχνει σημάδια περιοριστικής νομισματικής πολιτικής με αποτέλεσμα την άνοδος των επιτοκίων και την αρνητική επιδράση στις επενδύσεις και στην κατανάλωση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου